#آیا_می_دانستید : به استناد مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ساختمان های زیر باید مجهز به سیستم اعلام حریق باشند : ۱- کلیه پارکینگ های اتومبیل بسته ۲-هتل ها و مسافر پذیرها ۳-بناهای مسکونی آپارتمانی بیش از ۵ طبقه بالاتر از زمین. ۴-برای هر واحد مسکونی یا واحد خواب که بیش از یک طبقه پایین تر از بالاترین تراز تخلیه خروج باشد. ۵- ساختمانهای دارای ۲۰ واحد مسکونی. ۶- مدرسه و دبیرستان های بیش از ۱۰۰ نفر. ۷- بیمارستان ها و مراکز درمانی ،مراکز توان بخشی ،مراکز ترک اعتیاد ،خدمات شبانه روزی پزشکی ، مراکز روانپزشکی ،زندان ها ، بازداشتگاه ها و آسایشگاه ها. ۸-مساجد ، سینما ،تئاتر ،استودیوهای رادیویی و تلویزیونی ،رستوران ها، سالن سخنرانی ، نمایشگاه ها، دادگاه ها ،باشگاه ورزشی . ۹-(دفاتر اداری ، بانک ها، شعب پست، آرایشگاه ، کلینیک ها و مطب های پزشکی ، آزمایشگاه های تشخیص طبی ، دفاتر مهندسی ،دانشگاه ها ، پاسگاه نیروی انتظامی ) در صورتی که دارای بار تصرف بیش از ۵۰۰ نفر ،یا بیش از ۱۰۰ نفر در طبقه زیر و بالای پایین ترین تراز تخلیه خروج داشته باشند. ۱۰-ساختمان های کسبی /تجاری با بیش از ۳ طبقه ،یا با بار تصرف برابر یا بیشتر از ۵۰۰ نفر ،یا با بار تصرف بیشتر از ۱۰۰ نفر در طبقه بالا یا زیر تراز تخلیه خروج. ۱۱-کلیه تصرفات صنعتی و کارگاهی ۱۲-تصرفات انباری ۱۳-تصرفات مخاطره آمیز 📚منبع : بند ۳-۵-۴صفحه ۵۵ الی ۵۸ مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ویرایش ۱۳۹۵

#آیا_می_دانستید بر اساس ماده ۲۹ آیین نامه اماکن عمومی ،کلیه اماکن عمومی باید طبق استاندارد سازمان آتش نشانی ، وسایل مقدماتی آتش نشانی را مهیا و در زمان وقوع آتش سوزی مورد بهره برداری قرار دهند.
اماکن عمومی شامل:
1 - هتلها
2 - مسافرخانه ها
3 - رستورانها
4 - پانسيونها و مهد كودك ها
5 - سلف سرويسها
6 - قهوه خانه ها
7 - اغذيه فروشيها
8 - چلوكبابيها و چلوخورشي و طباخيها
9 - بوفه سينما و تاتر
10 - كافه ترياها
11 - كافه قناديها
12 - آرايشگاهها
13 - آموزشگاههاي رانندگي
14 - فروشگاههاي جرايد و نشريات داخلي
15 - موسسات باركش شهري
16 - تعميرگاههاي دوچرخه و موتور سيكلت
17 - عكاسي ها
18 - فروشگاهها جرايد و نشريات خارجي
19 - سينماها و تماشاخانه ها
20 - فروشگاه هاي اتومبيل
21 - موسسات تبليغاتي و توليد كننده فيلمهاي تبليغاتي
22 - تعميرگاههاي اتو سرويسها و پاركينگ ها
23 - موسسات توريستي و كرايه دهي اتومبيل (آژانسها)
24 - بنگاههاي مسافربري
25 - كتابفروشيها
26 - بنگاههاي معاملاتي
27 - كارگاههاي تعويض روغن ، پنچرگيري و لاستيك فروشي اتومبيل
28 - موسسات تاكسي بار
29 - كليشه و گراورسازيها
30- فروشگاههاي لوازم يدكي اتومبيل
31 - كارگاههاي نقاشي اتومبيل
32 - چاپخانه ها
33 - سمساري و امانت فروشان
34 - موسسات باربري
35 - استوديوها
36 - طلا جواهر فروشيها
37 - موسسات نشر و طبع
38 - آموزشگاههاي خياطي ، ماشين نويسي و آرايشگري

برخی تعاریف ، مفاهیم و اصطلاحات:

🔥برای آشنایی با پاره‌ای از اصطلاحات و جملات به کار رفته در مباحث و قوانین و مقررات اصول پیشگیری و حفاظت از حریق ضرورت دارد تا با لغات و عبارات زیر آشنایی حاصل شود تا در هنگام مطالعه و رجوع به کتب و استفاده شفاهی یا مباحثه و تبادل نظر کارشناسی مفاهیم یکسان از آنها برداشت گردد.🔥

1- باز :
به منفذ، سوراخ یا قسمتی از در، پنجره، دیوار، سقف و کف گفته می‌شود که پنجره، دریچه یا بازشو در دهانه آن نصب شود و یا به همان صورت باز باقی مانده و فضاها را بهم ارتباط دهد.

2- بازشو:
به قسمتی از در، پنجره، دریچه یا دیگر تجهیزات گفته می‌شود که در دهانه باز نصب گردیده و قابلیت باز و بسته شدن داشته باشند.

3- بازهای قائم:
به انواعی از باز گفته می‌شود که در جهت ارتفاع ساختمان قرار داشته باشند مانند: نورگیرها، پلکان، شفت‌ها و چاههای آسانسور.

4- بارسوخت:
تمامی محتویات قابل سوختن یک ساختمان، فضا، یا منطقه حریق‌زده، شامل نازک کاریهای داخلی و خارجی که به واحد حرارتی یا چوب هم ‌وزن آن بیان می‌شود.

5- بار زنده:
وزن اعمال شده از سوی متصرفین ساختمان و استفاده کنندگان از آن می‌باشد، که شامل بارباد، بار زلزله و بار مرده نمی‌شود و موقعیت و مقدار آن ثابت نیست (مانند انسان‌ها و وسایل)

6- بار تصرف:
تمامی تعداد افرادی که ممکن است ساکن ساختمان باشند یا یک مدتی بخشی از آن را اشغال نمایند.

7- پله فرار:
بخشی از راه فرار عمودی متشکل از تعدادی پلکان حفاظت شده که از دسترس خروج تا تخلیه خروج امتداد دارد.

8- پله خارجی:
به پلکانی گفته می‌شود که حداقل یک سمت آن به هوای بیرون باز شود.

9- پله خروجی مستقل:
پله خروجی که به نحوی از سایر پله‌های خروجی جدا شده است تا یک فضا و محیط جداگانه جهت جلوگیری از آلودگی راه‌پله بوسیله حریق‌ها ایجاد نماید.

10- تأسیسات (پمپ خانه) آب آتش‌نشانی:
محلی که در آنجا کلیه پمپ‌ها ، مخازن و تأسیسات مربوط به تأمین آب آتش‌نشانی مستقر و نصب می‌باشد.

11- پیشروی شعله:
حرکت آتش از یک قسمت به قسمت دیگر بر روی سطح را گویند.

12- پناهگاه (محل امن) :
یک منطقه یا طبقه‌ای امن و حفاظت شده در برابر حریق

13- پنجره مقاوم در برابر حریق:
پنجره‌ای که با انجام (آزمایش حریق استاندارد) حائز شرایط مقاومت و محافظت در برابر حریق متناسب با محل استقرار خود باشد.

14- تخلیه خروج:
بخشی از راه خروج که بین خروج و معبر عمومی قرار گرفته است.

15- تشعشع حرارتی:
انرژی حرارتی که بوسیله امواج الکترومغناطیس با طول موج‌های بلندتر از طول موج نور و کوتاهتر از طول موج رادیویی منتشر می‌گردد. تشعشع حرارتی (تشعشعات الکترومغناطیسی) حساسیت حرارتی هر ماده‌ای که بتواند تشعشعات حرارتی را جذب نماید افزایش می‌دهد، بویژه مواد جامد و غیر صیقلی.

16- تعریف سوختن:
یک واکنش شیمیایی از نوع اکسیداسیون و احیاء که تولید نور و حرارت می‌کند.

17- جعبه هوزریل آتش‌نشانی:
سیستم‌های اطفایی دستی آبی می‌باشد که آب و فشار آن بطور اتوماتیک توسط پمپ‌ها در شبکه لوله‌کشی تأمین شده و داخل جعبه قرقره‌هایی وجود دارد که مجهز به شیلنگی بطول حداقل 20 متر بوده و یک نازل کنترل دار برسر آن نصب می‌باشد.

18- جعبه لوله آب آتش‌نشانی (Fire Box):
جعبه‌هایی هستند که در ساختمان‌ها و کارگاه‌ها و سالن‌ها نصب می‌شوند و همانند هوزریل آب آنها توسط پمپ تأمین می‌شود اما بجای شیلنگ لاستیکی در جعبه‌ها از شیلنگ‌های نواری 5/1 یا 5/2 اینچ استفاده می‌شود و یک نازل سه حالته نیز در جعبه نصب می‌باشد که در مواقع لزوم بر سر شیلنگ توسط کوپلینگ متصل می‌گردد.

19- حرارت:
شکلی از انرژی که با ارتعاشات مولکولی مشخص می‌شود و قادر است تغییرات شیمیایی و شروع آن را باعث شود و یا تغییر حالت ایجاد کند.

20- خروج :
پیمایش یک راه ممتد و بدون مانع از هر نقطه‌ای از داخل ساختمان یا سازه به یک محل عمومی که متشکل از سه قسمت جداگانه می‌باشد:
1- دسترسی خروج   2- خروج  3- تخلیه خروج

21- خروج مستقیم:
یک راه خروج ساده و مستقیم بدون طی نمودن چندین مرحله خروج که مستقیماً به یک محوطه عمومی یا مکان امن ارتباط می‌یابد.

22- خروج افقی:
عبارتست از خروج از یک بنا به مکانی امن در برابر حریق در بنایی دیگر یا در همان ساختمان که کف آنها تقریباً در یک تراز واقع شده باشد.

23- خودبسته شو:
مجهز شدن به وسیله‌ای مورد تائید که بسته شدن در را بعد از باز نمودن تضمین می‌کند.

24- خیابان :
هر راه عبور عمومی که عرض آن از 1/9 متر بیشتر باشد و برای استفاده همگانی اختصاص یافته یا منظور شده باشد و برای استفاده سازمان آتش‌نشانی براحتی قابل دسترسی باشد.

25- درب مقاوم در برابر حریق:
دری که با انجام (آزمایش حریق استاندارد) حائز شرایط مقاومت و محافظت در برابر حریق متناسب با محل استقرار خود باشد.

26- دریچه مقاوم در برابر حریق (Fire Damper):
صفحه یا پرده‌ای سرتاسری که به صورت قائم (مانند دیوار) یا افقی (مانند سقف) با زمان مشخص از مقاومت حریق برای جلوگیری از گسترش آتش و دود از فضایی به فضای دیگر جهت بازشوها و کانال‌ها بکارگرفته می‌شود.

27- دسترس خروج:
بخشی از (راه خروج) که از هر نقطه ساختمان منتهی به قسمت (خروج) می‌شود.

28- دود :
محصولات خاص انتقال یافته حاصل از آتش‌سوزی که بوسیله هوای ناشی از ناقص‌سوزی که در ذرات آن گازها، بخارات یا ذرات جامد و مایع معلق می‌باشد.

29- دیورا مقاوم در برابر حریق:
یک صفحه کامل ممتد بصورت قائم یا افقی همانند مجموعه یک دیوار یا کف که بنحوی طراحی و ساخته شده است تا گسترش آتش (آزمایش آتش استاندارد) را محدود و همچنین حرکت دود را مانع شود. چنین دیواری می‌تواند بازشوی حفاظت شده داشته باشد.

30- رامپ (شیبراه):
یک راه عبور مسطح در یک فضای قابل دسترس که دارای شیبی با تندی بیشتر از 1 به 20 باشد.

31- راه عمومی:
هر خیابان، کوچه یا جزیی شبیه آن از زمین که ذاتاً  به هوای آزاد باز می‌شود، اختصاص می‌یابد، منظور می‌شود یا به انحاء دیگر بطور دائمی برای استفاده عموم پیش‌بینی شده باشد و عرض مفید و ارتفاع آن کمتر از 3 متر نباشد.

32- راهروی دسترسی:
یک راه پیمایش، قابل استفاده توسط افرادی با ناتوانی حرکتی (معلول یا مریض) که به یک راه عمومی یا یک محل تخلیه منتهی می‌شود.

33- روشنایی اضطراری فرار:
روشنایی اضطراری فرار نوعی روشنایی است که با روشنایی اضطراری که در زمان برق شهر با یک ژنراتور یدکی روشن می‌شود تفاوت دارد بلکه دارای یک منبع تغذیه جداگانه می‌باشد که قادر به روشن نمودن روشنایی برای یک مدت معین خواهد بود.

34- زمان تخلیه:
مدت زمانیکه جریان عبور ازدحام جمعیت از یک نقطه‌ای از مسیر خروج اضطراری طی می‌شود. این زمان بخشی از کل زمان تخلیه می‌باشد.

35- زنگ اعلام حریق:
سیستم هشدار دهنده صوتی که بطور خودکار توسط تابلوی مرکزی اعلام پس از کشف حریق توسط کاشف‌ها فعال می‌شود و حاکی از اعلان خطر برای تخلیه محل می‌باشد.

36- ساختمان بلند مرتبه:
ساختمانی با ارتفاع بیش از 17 متر از کف، این ارتفاع از سطح دسترسی خودروهای سنگین آتش‌نشانی تا کف آخرین طبقه که دارای متصرف می‌باشد اندازه گیری می‌شود.

37- سازه:
بخشی ساخته شده یا بنا شده بمنظور تحمل بار یا پوسته هرنوع ساختمان یا وابسته به آن (مانند اسکلت ساختمان، پل، برج).

38- سطح در معرض حریق:
سطوح داخلی یا خارجی بنا که در صورت وقوع حریق در معرض محصولات حریق مانند شعله ، حرارت و دود قرار می‌گیرند.

39- مناطق پرخطر :
فضاها یا بخش‌هایی از ساختمان که احتمال خطر آفرینی آنها بیش از اندازه معمول تصرف است. مانند موتورخانه ساختمان، محل استفاده از وسایل گرمایش یا محل انبار و مصرف مواد قابل احتراق ، قابل اشتعال، سمی ، مضر و خورنده.

40- سوخت:
یک ماده که در نتیجه سوختن تولید حرارت می‌کند.

41- سیستم‌های آب افشان آتش‌نشانی (اسپرینکلر):
یک شبکه به نظم و ترتیب درآمده و خودکار، معمولاً متشکل از لوله‌کشی و نازلهای بارنده و دیگر وسایل لازم جهت تخلیه مستقیم آب بر روی آتش.

42- سیستم‌های اطفایی گازی خودکار:
یک شبکه به نظم و ترتیب درآمده و خودکار ، معمولاً متشکل از لوله کشی و نازل‌های مخصوص خروج گاز و دیگر وسایل لازم جهت تخلیه مستقیم گاز اطفایی بر روی آتش.

43-  سیستم‌های اطفایی پودری خودکار:
یک شبکه به نظم و ترتیب درآمده و خودکار، معمولاً متشکل از لوله کشی و نازل‌های مخصوص پاشش پودر و دیگر وسایل لازم جهت تخلیه مستقیم پودر اطفایی بر روی آتش.

44-  سیستم‌های اطفایی کف خودکار:
یک شبکه به نظم و ترتیب درآمده و خودکار ، معمولاً متشکل از لوله کشی و نازل‌های مخصوص کف ساز و دیگر وسایل لازم جهت تخلیه کف  اطفایی بر روی آتش

45- شستی اعلام حریق:
وسیله کشف و اعلام حریق غیر اتوماتیک که معمولاً با شکستن شیشه روی درب آن شستی فعال شده و پس از ارسال پیام الکتریکی به تابلو مرکزی توسط زنگ یا آژیر هشدار خطر به متصرفان بنا داده می‌شود.

46- شعله:
اجزاء نورانی گازها و بخارات در حال سوختن را گویند.

47- عرض خروج:
مقدار عرض خروجیها برحسب سانتیمتر است که بر اساس ظرفیت کل متصرفین اتاق یا طبقه که باید قادر باشند در زمان 5/2 دقیقه تخلیه شوند، محاسبه می‌شود.

48- فلاشر اعلام حریق:
چراغ هشدار دهنده حریق که توسط فرمان دستگاه اعلام مرکزی حریق فعال می‌شود و بطور ممتد خاموش و روشن می‌شود.

49- کاشف حریق:
وسیله‌ای که شروع یا وجود حریق در یک محل را کشف می‌نماید ونسبت به یکی از محصولات حریق (دود، حرارت، تشعشعات ماورای بنفش و مادون قرمز) حساس می‌باشد.

50- کانون ایمنی:
هر محلی که دارای شرایط زیر باشد:

الف- در بیرون و دور از ساختمان.

ب- در داخل ساختمان با هر نوع ساختار حفاظت شده کامل و مورد تائید مانند سیستم آب افشان و غیره.

51- گسترش حریق:
حرکت حریق از یک قسمت به قسمت دیگر را گویند.

52- مایعات قابل اشتعال:
هر نوع مایع یا موادی در فاز مایع که قادر به سوختن در حریق باشد و مایعات قابل اشتعال ، مایعات قابل سوختن یا هرنوع موادی که بتواند بصورت مایع درآید و بسوزد را شامل می‌شود.

53- مایعات قابل انفجار:
مایعی که دارای نقطه شعله زنی پائین‌تر از 8/37 سانتیگراد باشد و فشار بخار آن در 8/37 سانتیگراد از psi40 یا mmhg 2،68 تجاوز نکند.

54- محصولات حریق:
گرما، گازها، ذرات جامد و ذرات ریز مایع که در اثر سوختن حاصل می‌شوند.

55- مسافت پیمایش:
طول حداکثر مسافتی است که توسط کلیه متصرفین طی می‌شود تا از هر نقطه ساختمان به خارج از آن یا یک محل کاملاً امن دسترسی پیدا کنند.

56- مصالح ساختمانی مقاوم در برابر حریق:
نوعی از مصالح که هنگام قرارگرفتن در معرض آتش مانع گسترش آتش شده و توانایی محدود کردن حریق را ضمن استقرار عملکرد خود، برای مدت معینی خواهد داشت.

57- محل (بخش) حریق:
یک فضا در میان ساختمان که با دیوارهای مقاوم حریق از کلیه جهات و سقف و کف محصور باشد.

58- مواد غیر قابل اشتعال:
موادی که در شکل مورد استفاده خود و یا در موقعیت استقرار خود به سوختن کمک نمی‌کند و یا باعث افزایش حرارت محیط حریق نمی‌شود.

59- منابع آتش زنه:
وسایل و تجهیزاتی هستند که انرژی حرارتی لازم را برای شروع سوختن فراهم می‌آورند مانند : کبریت- سیگار- وسایل آشپزی- وسایل گرمایشی – سیم‌کشی برق و ...

60- نازک کاری داخلی:
نوع و نحوه کاربرد مصالحی که برای پوشش نمای دیوارها، ستونها، تیرها یا سقف‌ها در فضاهای داخلی ساختمان، به منظور تزئین، عایقبندی صوتی و حرارتی یا سایر مقاصد مورد استفاده قرار می‌گیرند.

61- نجات :
عبارتست از عملیات سایر افراد جهت خارج کردن یا دور ساختن یک فرد از محل گرفتاری یا مهلکه.

62- نرخ حرارت آزاد شده:
مدت زمانی که طول می‌کشد تا انرژی حرارتی (با واحد معین) در اثر سوختن آزاد شود. نرخ حرارت آزاد شده یک سوخت به خصوصیات شیمیایی، فیزیکی و اکسید کننده قابل دسترس بستگی دارد و معمولاً برحسب BTR/Sec یا کیلو وات (KW)بیان می‌شود.

63- نوع تصرف:
هدف یا مقصود استفاده و بهره‌برداری از یک ساختمان یا بخشی از آن.

64- هدایت (انتقال حرارت بطریق هدایت):
انتقال حرارت از شیئی به شی‌ء دیگر و یا از نقطه‌ای به نقطه دیگر همان شیء در اثر تماس مستقیم با حرارت.

⭕️لوله های نواری:

مقدمه ایی بر لوله های مورد مصرف آتش نشانی

یکی از مهمترین و پر مصرف ترین وسایل آتش نشانی لوله های آتش نشانی می باشد. از لوله های آتش نشانی در خودروهای آتش نشانی یا وسایلی مانند قرقره و جعبه آتش نشانی نگهداری و در زمان حریق بمنظور گرفتن یا رساندن آب به مکان حریق استفاده می گردد.

معمولاً در آتش نشانی ها چند گروه لوله مورد استفاده قرار می گیرد که عبارتند از:

لوله های نواری یا پارچه ای: که میتوان انها را بصورتهای مختلف جمع کرد

لوله های لاستیکی: که بیشتر از آنها در قرقره های آتش نشانی استفاده میگردد.

لوله های خرطومی: که بمنظور گرفتن آب از منابع روباز بهره گیری میشود.

لوله های فلزی: که در آتش نشانی ها بعنوان واسط آبگیری از شیرهای داخل زمین استفاده می شود.

با توجه به اینکه شناخت هر وسیله می تواند در استفاده و نگهداری آن مؤثر باشد درادامه بحث به معرفی لوله های نواری مورد مصرف درآتش نشانیها می پردازیم.

⭕️انواع لوله های نواری مورد مصرف در آتش نشانیها:

1- لوله های بدون آستر : این نوع لوله اولین لوله های تولیدی برای آتش نشانی بود که از پنبه‏، کتان، کنف و.... بافته می شد. هنگام استفاده آب از آن نفوذ و قطرات آب روی لوله نمایان می شد. در حال حاضر تولید و استفاده از آن منسوخ شده است.

2- لوله های نواری آستردار: لوله های متداول ساده آتش نشانی است که از الیاف مصنوعی ساخته می شود و داخل آن بوسیله لاستیک یا لاستیک مصنوعی ومشابه آن آستر شده است. معمولاً لایه داخلی آنرا بوسیله گرما و فشار به لایه پارچه ای می چسبانند و تا آنرا در برابر نفوذ آب از داخل محافظت نمایند، اما روی لوله پارچه ای (ژاکت) هیچ نوع مواد اضافی بکار گرفته نشده است تا در برابر جذب مواد آلاینده و مایعات محافظت شود . این نوع لوله ها پس از استفاده باید تمیز شسته وخشک گردد.

3- لوله های کوتینگ شده : لوله هایی هستند که علاوه بر لایه داخلی روی پارچه لوله یک ماده شیمیایی کشیده شده تا لایه اصلی(پارچه ای ) را از خارج در برابر جذب آب، مایعات و مواد شیمیایی محافظت کند. معمولاً این لوله ها در برابر سایش مقاومتر از لوله های معمولی عمل میکنند.

4- لوله های روکش دار: لوله هایی می باشند که علاوه بر داخل، روی لایه اصلی ( پارچه ای ) هم روکش از یک پوشش آلاستومری ( لایه ای از مواد شیمیایی ) کشیده شده است و لوله از داخل و خارج دربرابر جذب مواد ومایعات آلاینده، سایش وحرارت مقاوم شده است. این نوع لوله معمولاً قابل آپارات شدن است و در صورت سوراخ شدن میتوان با وسایل خاص آنرا آپارات کرد. علاوه بر آن از آنجائیکه خیس نمی شود نیاز به خشک کردن ندارد. استفاده از این لوله بیشتر در مکانهائی که درصد رطوبت و بارندگی ومواد شیمیایی مختلف موجود در محل بالا می باشد استفاده می گردد.

⭕️ساختمان لوله نواری:

الف) قسمت پارچه ای از جنس الیاف مصنوعی بعنوان لایه اصلی لوله

ب) لایه داخلی که برای غیر قابل نفوذ شدن آب درداخل لوله کشیده می شود( لایه داخلی باید تا حد امکان صاف باشد تا حداقل افت را ایجاد نماید.)

ج) در لوله های نوع ( 3 و4 ) یک لایه یا پوشش خارجی که روی لایه اصلی کشیده شده است.

⭕️طول لوله های آتش نشانی:

در استاندارد BS ( انگلستان ) طول لوله ها 15، 18، 25، 30، 36 متر پیشنهاد شده است که در کشور انگلستان طول لوله های مورد استفاده در آتش نشانیها 25 متر و در کشور ایران 20 متر است.

⭕️قطر لوله های آتش نشانی:

لوله های نواری آتش نشانی با قطر1"و2/1 -1 "و4/3-1"و2"و2/1-2"و
4/3-2"و3"و2/1-3" اینچ تولید شده است . که در آتش نشانی های ایران معمولاً بیشتراز2/1-1 " اینچ و2/1 -2 " اینچ استفاده می شود.

⭕️وزن لوله ها:

از آنجا که وزن وسایل مورد استفاده در آتش نشانیها در کار حمل ونقل و جابجایی آن تأثیر دارد لذا استانداردها حداکثر وزن لوله را مشخص می کند. بر اساس استاندارد 5173 انگلستان ( BS ) وزن لوله ها بر اساس جدول زیر است ونباید وزن آن از مقادیر داده شده در جدول تجاوز کند ( این وزن مربوط به لوله بدون کوپلینگ می باشد).

⭕️نحوه آزمایش لوله ها:

🔥وقتی لوله تحت فشار 7 بار قرار می گیرد طول آن نباید بیشتر از 1% افزایش یابد به عبارتی دیگر وقتی طول لوله نمونه مورد آزمایش یک متر است زمانیکه تحت فشار 7 بار قرار گرفت حداکثر باید یک سانتیمتر به طول لوله افزوده شود و بیشتر از آن حاکی از عدم کار آیی لوله می باشد.


 🔥با افزایش فشار از 7 بار به 12 بار طول لوله نباید بیشتر از 5% نسبت به طول اندازه گیری شده در فشار 7 بار افزایش یابد.
به عبارتی دیگر اگر در فشار 7 بار طول اندازه گیری شده cm101 است در فشار 12 بار حداکثر طول لوله باید به 106 سانتیمتر افزایش یابد.

🔥وقتی لوله مجدداً به 7 بار فشار بر میگردد طول لوله نباید از 1% نسبت به طول اولیه درفشار 7 بیشتر شده باشد.

🔥قطر خارجی لوله که اندازه گیری شده است ( در فشار 7 بار ) در فشار 12 بار نباید بیشتر از 10% نسبت به قطر اولیه باشد.

⭕️مواردی که باید در گزارش تست لوله نواری اعلام گردد.

🔥تاریخ آزمایش

🔥تمام جزئیات لوله مورد آزمایش

🔥تغییر طول لوله وقتی فشار از صفر به 7 بار افزایش می یابد. این تغییر طول می بایست بر حسب درصد نسبت به طول نمونه علامت گذاری شده و هنگامی که لوله تحت فشار نیست انجام شود.

🔥تغییر طول لوله وقتی فشار از 7 بار به 12 بار افزایش می یابد. این تغییر باید برحسب درصد نسبت به طول در 7 بار فشار بیان گردد.

🔥تغییر در قطر خارجی هنگامی که فشار از 7 بار به 12 بار افزایش می یابد. این تغییر بایستی بر حسب درصد نسبت به قطر اولیه اعلام گردد.

⭕️آزمایش میزان آسیب پذیری لوله تحت فشار هنگام خم شدن :

تجهیزات مورد نیاز:

🔥یک رشته لوله نواری بطول 5/1 متر

🔥یک دستگاه تولید فشار که توانایی تزریق آب را با فشار 5/22 بار دارا باشد.

⭕️طریقه آزمایش:

1- نمونه آزمایش را به مولد فشار وصل و آنرا از آب پر نموده تا تمام ذرات هوا از داخل لوله خارج گردد.

2- فشار داخلی لوله را به 7 بار رسانده و از نقطه ای با فاصله 5 سانت از سر لوله آنرا خم می نمایند. انتهای لوله آزاد است ونمونه موردآزمایش راتاجای ممکن نزدیک به سردیگر گره زده می شود طوری که یک خمش تیز تشکیل دهد(گره رابایدطوری زد که ازافزایش قطرلوله دراثر فشارجلوگیری گردد)

3- پس از گره زدن فشار داخل لوله را تا 5/22 بار بمدت یکدقیقه افزایش میدهند. نمونه آزمایش در این حالت باید از نظر نشت یا هر نوع علامت نقص امتحان شود. سپس فشار تخلیه می گردد. دراین آزمایش لوله نباید منفجر شود وهیچ عیبی در آن بروز نگردد.

⭕️در برگ نتیجه آزمایش موارد ذیل نوشته می شود .

🔥تاریخ آزمایش

🔥تمام جزئیات برای شناسایی لوله تحت آزمایش

🔥تمام شواهد، علائم نشتی ونقص ایجاد شده در لوله مورد آزمایش

⭕️آزمایش انفجار:

🔥بر اساس استاندارد بر اساس استاندارد 5173 انگلستان ( BS ) آزمایش بر روی 5 نمونه انجام می شود ومعدل انفجار در 5 نمونه مورد آزمایش نباید از 35 بار فشار کمتر باشد. ضمناً هیچ کدام از نمونه ها نباید در فشار کمتر از 32 بار منفجر گردد.

⭕️آزمایش چسبندگی:

هدف از این آزمون آنست که چسبندگی لایه داخلی به لوله اصلی و همچنین چسبندگی روکش به لوله اصلی را آزمایش نمایند.

🔥در این آزمایش یک تکه لوله را بطول 5/0+25 میلیمتر از لوله جدا کرده و آنرا پشت و رو می کنند بطوریکه لایه داخلی بطرف بیرون قرار گیرد سپس آن را داخل شفت دستگاه تست قرار میدهند وقسمتی از لایه را از ژاکت جدا نموده بطوریکه بتوان آن را به فک گیره دستگاه درگیر نمود سپس یک وزنه 5/2 کیلوگرمی به آن می آویزند. پس از یک دقیقه اندازه می گیرند که چه مقدار از لایه داخلی از لوله جدا شده است. در این آزمایش سرعت جدا شدن کاور نباید بیشتر از 25 میلیمتر در دقیقه (mim، mm25 ) بین لایه ولوله اصلی باشد. این آزمایش برای لوله های نوع 2 و 3 انجام می شود و لوله هاییکه دارای روکش می باشد . (روکش دار)

🔥لوله های روکش دار علاوه بر لایه داخلی لایه روی لوله اصلی هم بصورت فوق باید آزمایش گردد وتنها در این آزمایش وزنه آویزان شده 5/4 کیلوگرم وزن دارد.

⭕️پس از آزمایش موارد زیر یادداشت می گردد:

🔥تاریخ آزمون

🔥تمام جزئیات برای شناسایی لوله تحت آزمایش

🔥طول لوله جدا شده بعد از گذشت یک دقیقه

⭕️با توجه به بررسی دقیقی که از طرف کارشناسان امور حریق و NFPA در مورد علل حوادث ناشی از آتش سوزی ها بعمل آمده گازهای نامبرده در زیر عامل بروز حوادث و تلفات جانی بوده اند:

🔥اکسید کربن ( CO ):

وجود 28/1 درصد از این گاز در هوا تولید بیهوشی کرده و در کمتر از 3 دقیقه انسان را از بین میبرد.

🔥گاز کربنیک ( CO2 ):

وجود درصد زیادی از این گاز در هوا تولید تحریکات شدید تنفسی و مقدار 10 درصد از این گازدر مدت کمتر از چند دقیقه انسان را از بین میبرد.

🔥هیدروژن سولفوره ( H2S ):

وجود این گاز در اثر سوخت ناقص موادی که دارای گوگرد می باشند تولید می گردد وجود این گاز را تا میزان 2/. درصد میتوان تشخیص داد.

🔥اکسید گوگرد ( SO2 ):

وجود این گاز به نسبت 5/. تا یک درصد برای مدت 5 دقیقه می تواند صدمات شدید تولید نماید. این گاز شدیدا"تحریک کننده مجرای تنفسی می باشد.

🔥آمونیاک ( NH3  ):

وجود این گاز از5/. تا یک درصد در هوا بمدت یک ساعت تولید مرگ مینماید. این گاز موجب تحریکات چشم ٬ بینی و مجرای تنفسی و ریه و حتی در سطح پوست نیز تولید سوختگی شیمیائی می نماید.

🔥سیانید هیدروژن ( HCN ):

این گاز شدیدا"سمی است و در اثر تماس آب و با اسیدها بر روی سیانید ها بوجود می آید. این گاز در اثر سوختن تعدادی از مواد محتوی نیتروژن مانند: پشم ٬ ابریشم و بعضی از انواع پلاستیک تولید میگردد.

🔥اکسید نیتروژن ( NO,N2O,N2O3,… ):

اکسید نیتروژن یا پراکسیدها شدیدا"سمی میباشند و در اثر تجزیه و سوختن نیترات سلولز و یا نیترات آمونیوم تولید می شود وجود این گاز در آتش سوزی ها می توان با رنگ شعله قهوه ای قرمز رنگ است تشخیص داد. این گاز در اثر تماس اسید نیتریک با فلزات نیز تولید می شود. وجود 10 تا 40 واحد در میلیون را می توان متحمل کرد و از 200 تا 700 PPM خطرناک است.

گازهائی که به آنها اشاره شد معمولی ترین و فراوان ترین انواع موجود در آتش سوزی ها می باشند ولی باید انتظار انواع گازهای شیمیائی از قبیل اسیدها – پراکسیدها  هالوژنها و غیره را در آتش سوزیها پیش بینی کرده و آمادگی و آگاهی کامل در مقابل خطرات احتمالی داشته باشند و هر گونه سهل انگاری در این موارد و عدم آگاهی از نوع خطرات ممکن است به قیمت جان خود یا دیگران تجربه گردد.

شرایطی که برای انفجار گرد و غبار لازم می باشد؛

💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥

1- سوخت : حضور گرد و غبار قابل سوختن

اندازه ذرات بسيار مهم است. ذرات با اندازه كوچكتر احتمال احتراق و پراكندگي بيشتري دارند.

2- اكسيد كننده : معمولا اكسيژن موجود در هوا به اندازه كافي وقع انفجار را تقويت ميكند

3- تعليق (معلق بودن) : گرد و غبار بايد در هوا بصورت معلق باشد .
 بطور معمول گرد و غبار در تجهيزات فرايندي پراكنده ميشوند.

در يك ساختمان اين پراكندگي گرد و غبار ممكن است بدليل يك انفجار كوچك و يا هر عامل ديگري باشد كه سبب ميشود گرد و غبار موجود بر روي سطوح به هوا پراكنده گردد

4- منبع حرارتي : براي محترق شدن مخلوط قابل انفجار انرژي لازم است.

اين منبع حرارتي ممكن است الكتريسيته ساكن با انرژي كم و يا شعله باز و اتصال برقي با انرژي زياد باشد.

5- فضاي محدود و محصور : براي مثال ديوارها- سقفها و كفهاي ساختمانها فضاي محدودي را ايجاد ميكنند.

تجهيزات كارخانه مانند تجهيزات فرايندي- سيلوهاي ذخيره كننده جمع كننده گرد و غبار و كانالهاي هدايتي فضاي محدود و محصور بشمار ميروند.